مجوز افطار بدون ضرورت شرعی [متفرقه روزه]

پرسش : راه افطار کردن برای افرادی که ضرورت شرعی ندارند و می خواهند بدون این که کفاره ای بر عهده آنها بیاید افطار کنند چیست؟

پاسخ : تنها مجوز افطار اين است که در برخي روزها (مثلا هفته اي 3-4 روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعي ( 21/5 - بیست و یک و نیم کیلومتر ) از شهر خارج و در آنجا افطار کند و برگردد و تا ماه رمضان سال آينده قضاي آن را بجا آورد. ( و الا اگر فردی هر روز به این مقدار مسافت برود کثیرالسفر بوده و روزه صحیح است)

حکم رنگ کردن موی سر برای روزه‌دار [متفرقه روزه]

پرسش : رنگ کردن مو و گذاشتن حنا برای روزه‌دار چه حکمی دارد؟

پاسخ : رنگ کردن موي سر و حنا کردن آن، روزه را باطل نمی‌کند.

حکم نماز و روزه در وطن نامزد [احکام وطن ]

پرسش : اگر زنی به عقد دائم مردی در شهری دور درآید؛ قبل از آغاز زندگى مشترک، شهر شوهر وطن زن محسوب می‌شود؟

پاسخ : تا زماني که زندگي مستمر را در آنجا شروع نکرده، نماز او شکسته است و روزه ندارد مگر اینکه شامل يکي از موارد ذیل شود که در اين صورت نماز و روزه‌اش کامل است: 1 بخواهد ده روز يا بيشتر در آنجا بماند. 2 چهار ماه در سال (هرچند به‌صورت پراکنده) در آنجا بماند (بدون نياز به‌قصد ده روز) 3 هفته‌ای سه روز (در مدت‌زمان دو ماه يا بيشتر) به آنجا رفت‌وآمد کند يا بماند.

وظیفه شخص در صورت عدم توان پرداخت فطریه در روز عید [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : اگر شخصی در روز عید فطر، توان پرداخت پول فطریّه را نداشته باشد وظیفه او چیست؟

پاسخ : اگر معادل پول فطریه را در جای دیگری دارید، قرض کنید و فطریه را پرداخت کنید و بعداً از همان مبلغ معادل، قرض خود را ادا نمایید؛ و در غیر این صورت واجب نیست.

حکم زکات فطره درجایی که مخارج زندگی به‌صورت مشترک است [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : اگر مادر همسر با داماد و دخترش زیر یک سقف زندگی کنند و سر یک سفره غذا بخورند؛ چنانچه مادر همسر ماهانه مبلغ صد و پنجاه‌هزار تومان درآمد داشته باشد که مقداری از خوراکی را خودش تهیه می‌کند و مقداری هم داماد کمکش می‌کند؛ با توجه با این مطلب، زکات فطره مادر همسر بر عهده کیست؟

پاسخ : هرکدام به نسبت بپردازند و می‌تواند يکي از آن‌ها به ديگري نيابت دهد تا او بپردازد.

حکم پرداخت فطریه در روز اختلاف رؤیت هلال ماه شوّال [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : افرادی که بنا بر حکم ولی‌فقیه روزه خود را افطار نموده‌اند، درحالی‌که مرجع تقلید خودشان قائل به رؤیت هلال ماه شوّال نبوده است؛ وظیفه آن‌ها در مورد پرداخت فطریه چیست؟

پاسخ : در فرض سؤال، فطریه هایی که داده‌اند کافی است.

وظیفه شخص در صورت تردید در فطریه بودن دو مال مشابه [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : اگر فردی دو عدد چک‌پول دارد که یکی فطریه بوده و الآن نمی‌داند کدام‌یک می‌باشد تکلیف او چیست؟

پاسخ : در فرض سؤال، مخیّر است هرکدام را خواست بدهد.

حکم مردّد بودن مال بین زکات فطره یا خمس یا کمک به مسجد [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : اگر مبلغ صد هزار تومان در روز عید فطر به دست امام جماعت رسیده باشد و او شک کند که این مبلغ خمس یا فطریه یا کمک به مسجد است؛ با توجه به این‌که همه مبالغ در یک مکان جمع‌آوری‌شده، نحوه‌ی مصرف آن را بیان فرمایید؟

پاسخ : چنانچه خادم مسجد فقیر باشد مبلغ مزبور را می‌توان به او داد که به مصرف هر سه احتمال برسد.

وظیفه اعضای خانواده در صورت عدم پرداخت فطریه توسط سرپرست [متفرقه زکات فطره ]

پرسش : شوهرم مقلّدِ حضرت‌عالی است که زکات فطره‌ی میهمان ‌یک‌شبه را بر عهده صاحب‌خانه نمى‌دانید، ولى خودم مقلّدِ مرجعى هستم که زکات فطره‌ی میهمان ‌یک‌شبه را بر عهده صاحب‌خانه مى‌داند؛ با توجّه به این‌که ما در شب عید فطر میهمان کسى بودیم و شوهرم طبق فتواى مرجع تقلیدش زکات فطره ما را نپرداخت، وظیفه ما چیست؟

پاسخ : شما اگر توانایى دارید، زکات فطره خود را بنا بر احتیاط واجب بپردازید.

عده طلاق مادر جانشین [عده طلاق ]

پرسش : چنانچه زوجه حامله به رحم اجاره ای باشد( حمل برای شوهرش نباشد) پایان عده طلاق وی آیا به وضع حمل میباشد یا خیر؟

پاسخ : در فرض سؤال پایان عده به وضع حمل است.

تفاوت مستحب با احتیاط مستحب [متفرقه تقلید]

پرسش : فرق مستحب و احتیاط مستحب در چیست؟ آیا عمل به احتیاط مستحب مانند عمل به مستحب ثواب دارد؟

پاسخ : هردو ثواب دارد ومستحب دلیل کافی دارد ولی احتیاط مستحب دلیل کافی ندارد.

تعدد جلسات اقرار برای اثبات حدود [اقرار]

پرسش : جهت اثبات حدود مثل شرب خمر ، آیا تعداد اقرار باید دریک جلسه باشد با جلسات متعدد لازم است؟

پاسخ : احتیاط آن است که در دوجلسه باشد.

شک در شمارش تعداد شلاق مجرم [متفرقه قضا]

پرسش : اگر در شمارش تعداد شلاق مجرم (زناکار) تردید حاصل شود، ندانند صد تا زده اند یا 95 تا؛ بنا را بر کم می گذارند یا زیاد؟

پاسخ : بنارو بر زیاد بگذارید.

تحویل جنس به قیمت روز [قدرت تحویل داشتن]

پرسش : من دوسال پیش پول زدم بحساب یکی ازدوستان برای 4مثقال زعفران ،طرف الان زعفران برای من آورده ومی خواهد به نرخ الان حساب کند، دوسال پیش مثقالی 90بوده درصورتی که من پول زدم بحسابش ولی زعفران برایم نیاورده، الان آورده وبه نرخ روزمی خواهد حساب کند ومن اصلا راضی نیستم؛ لطفاجواب من را بدهید ببینم؛ حکمش چیست ؟

پاسخ : در صورتی که دو سال پیش معامله انجام شده و شما قیمت آن زمان را پرداخته اید،حق مطالبه مبلغ اضافه را ندارد.

ذبح حیوان دو جنسه در قربانی حج [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا دو جنسه بودن حیوان نقص محسوب شده و ذبح چنین گوسفندی برای قربانی حج جایز است؟

پاسخ : در صورتی که عرف آن را عیب محسوب کند همان حکم را دارد و چون مشکوک است از آن برای قربانی حج استفاده نشود.

مبطلات اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : مبطلات اعتکاف را بیان فرمایید؟

پاسخ : امور زير باطل كننده اعتكاف است: 1. تمام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند، چنانچه در روز انجام شود. 2. آميزش با همسر، چه در روز باشد و چه در شب،البته سایر تمتعات بنابر احتیاط واجب مبطل است. 3. ارتكاب ساير محرّماتِ اعتكاف نظير خريد و فروش و استشمام عطريّات و بوهاى خوش، بنابر احتياط واجب، بلكه خالى از قوّت نيست.

عدم فوریّت قضای اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا به جا آوردن قضای اعتکاف، واجب فوری می باشد؟

پاسخ : قضاى اعتكاف، واجب فورى نيست؛ هر چند انجام آن در اوّلين فرصت مطابق احتياط است.

عدم وجوب قضای اعتکاف نذری میّت بر ولیّ او [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر معتکف در حین اعتکاف نذری یا مانند آن که واجب شده است بمیرد؛ قضای آن بر ولیّ میّت واجب است؟

پاسخ : هرگاه معتكف در اثناى اعتكافى كه به سبب نذر يا مانند آن واجب شده از دنيا برود، قضاى آن بر ولىّ ميّت واجب نيست هر چند مطابق احتياط است.

حکم بطلان اعتکاف با زنا و شراب خواری در شب [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا ارتکاب حرام مانند زنا و شراب خواری در شب موجب بطلان اعتکاف می باشد؟

پاسخ : زنا کردن موجب بطلان اعتکاف است و مشروب خوردن بنابراحتیاط واجب موجب بطلان اعتکاف است.

حکم نگاه حرام در زمان اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا نگاه شهوت انگیز موجب بطلان اعتکاف مى شود؟

پاسخ : موجب بطلان اعتکاف نمى شود.

باطل شدن اعتکاف بسبب باطل شدن روزه معتکف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر روزه معتكف باطل شود، آيا اعتكافش نيز باطل مى گردد؟

پاسخ : آرى! اعتكاف او هم باطل مى شود.

هر کار حرامی موجب بطلان اعتکاف نیست [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر معتكف مرتكب فعل حرامى شود كه روزه را باطل نمى كند، اعتكافش چه حكمى دارد؟

پاسخ : هركار حرامى اعتكاف را باطل نمى كند تنها امور خاصّى اعتكاف را باطل مى كند .

وظیفه معتکف در صورت های مختلف باطل شدن اعتکافش [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر اعتكاف به وسيله يكى از مبطلات و مفسدات باطل شود در صور زير چه حكمى دارد؟ الف) در صورتى كه اعتكاف، واجب معيّن باشد. ب) در صورتى كه اعتكاف واجب غير معيّن باشد. ج) در صورتى كه اعتكاف استحبابى باشد.

پاسخ : هرگاه انسان، اعتكاف خود را به سبب ارتكاب يكى از مبطلات اعتكاف باطل كند چنانچه آن اعتكاف واجب معيّن بود (و وقت آن گذشته) بايد قضاى آن را بجا آورد، و اگر واجب غير معيّن بوده، بايد آن را دوباره انجام دهد، مگر اينكه به هنگام نيّت اعتكاف يا اجراى صيغه نذر شرط رجوع كرده باشد، كه در اين صورت نيازى به قضا يا اعاده آن نيست. و اگر اعتكافش واجب نبوده، ولى در روز سوم آن را باطل كرده، در اينجا نيز بايد قضاى آن را بجا آورد، امّا اگر در روز اوّل و دوم (قبل از تكميل دو روز) بوده، وظيفه اى ندارد.

تکلیف معتکفی که با علم یا جهل به موضوع جای کسی را غصب کرده [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر شخصى جاى كسى را كه معتكف بوده غصب كند، فرموده اند اعتكاف او باطل است، حال اگر جاهل يا عامد بوده و اكنون پشيمان شده، و جاى خود را عوض كرده، آيا اعتكاف او صحيح است؟ و در صورت عمد آيا كفّاره دارد؟

پاسخ : اگر جاهل به موضوع باشد، اعتكاف او صحيح است ولى اگر غصب بودن را مى دانسته و حكم اعتكاف را نمى دانسته، اعتكاف او صحيح نيست. و توبه در اينجا مشكلى را حل نمى كند.

شهادت غیر مسلمان بر غیر مسلمان [شهود]

پرسش : آیا شهادت غیر مسلمان بر غیر مسلمان یا اهل کتاب بر اهل کتاب قابل استناد می باشد؟

پاسخ : بله قبول میشود.

تلفیق دو روش در نماز آیات [دستور نماز آیات ]

پرسش : آیا در نماز آیات می توان هر رکعت را به یکی از دو روش خواند؟

پاسخ : مانعى ندارد كه در نماز آيات ركعت اوّل را مطابق يكى از دو روش به جا آورد و ركعت دوم را مطابق روش ديگر. همچنین می تواند در یک رکعت بعد از حمد یک سوره را چهار قسمت کند و بعد از هر قسمت به رکوع برود و قبل از رکوع پنجم یک حمد و یک سوره کامل بخواند.

وقت نماز آیات هنگام خسوف وکسوف [وقت نماز آیات]

پرسش : هنگام خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی چه زمانی باید نماز آیات خوانده شود؟

پاسخ : در موقع گرفتن خورشيد يا ماه وقت نماز آيات از موقعى است كه شروع به گرفتن كرده و تازمانى كه كاملًا باز نشده ادامه دارد، ولى احتياط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نمازرابخواند.

طریقه خواندن نماز آیات [دستور نماز آیات ]

پرسش : نماز آیات چگونه خوانده می شود؟

پاسخ : نماز آيات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و مى‏توان آن را دو گونه به جا آورد: 1- بعد از نيّت، تكبير بگويد و يك حمد و سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره تمام بخواند، باز به ركوع رود، تا پنج بار اين كار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را مانند ركعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام‏دهد. 2- بعد از نيّت و تكبير و خواندن حمد، آيه ‏هاى يك سوره را پنج قسمت كند و يك قسمت از آن را بخواند و به ركوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به ركوع رود و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد و بعد به ركوع رود و ركعت دوم را هم به همين صورت به جا آورد، مثلًا سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» را به ترتيب زير تقسيم كند: قبل از ركوع اوّل: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» بگويد و به ركوع رود بعد بايستد و بگويد: «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» باز به ركوع رود و سربردارد و بگويد: «اللَّهُ الصَّمَدُ»، باز به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «لَمْ ‏يَلِدْ وَ لَمْ‏ يُولَدْ» و به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «وَ لَمْ ‏يَكُنْ لَهُ كُفُوَاً احَدٌ»، بعد به ركوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند و ركعت دوم را نيز مانند ركعت اوّل به‏ جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گويد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی