ذبح حیوان دو جنسه در قربانی حج [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا دو جنسه بودن حیوان نقص محسوب شده و ذبح چنین گوسفندی برای قربانی حج جایز است؟

پاسخ : در صورتی که عرف آن را عیب محسوب کند همان حکم را دارد و چون مشکوک است از آن برای قربانی حج استفاده نشود.

شرایط حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : حیوان قربانی در مناسک حج باید چه شرایطی داشته باشد؟

پاسخ : حيوانى كه براى قربانى انتخاب مى‌شود بايد شرايط زير را داشته باشد: 1. شتر قربانى حداقل پنج سال تمام و گاو دو سال تمام و گوسفند يك سال تمام داشته باشد؛ بنا بر احتياط واجب. 2. چشم آن سالم باشد. 3. گوش آن بريده نباشد. 4. دست‌وپاى آن لنگ نباشد؛ (البتّه لنگى مختصر عيب ندارد). 5. شاخ درونى آن شكسته نباشد؛ امّا اگر شاخ بيرونى شكسته باشد ضررى ندارد. 6. احتياط واجب آن است كه خيلى پير نباشد. 7. قربانى بايد سالم باشد، بنابراين حيوان مريض (حتّى مثل كچلى بنا بر احتياط) كافى نيست. 8. حيوان لاغر نباشد و همين اندازه كه مردم بگويند لاغر نيست كافى است، بلكه اگر در ظاهر لاغر است، ولى بر كليه‌هاى آن مقدارى چربى وجود داشته باشد كافى است. 9. حيوانِ خصى و اخته شده (حيوانى كه تخم آن را كشيده باشند) براى قربانى جايز نيست؛ ولى اگر آن را كوبيده، يا رگ آن را از كار انداخته باشند، اشكالى ندارد. 10. احتياط آن است كه در اصل خلقت نيز بى بيضه نباشد.

بریدن یا سوراخ کردن گوش حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا حیوانی که مقداری از گوش آن را بریده یا سوراخ کرده باشند، می‌توان قربانی کرد؟

پاسخ : هرگاه گوش حيوان را براى نشانه و علامت مقدارى چاك داده، يا سوراخ كرده، يا كمى از آن را بريده باشند ضررى ندارد.

بدون شاخ یا دم یا گوش بودن مادرزاد حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا حیوانی که به‌صورت مادرزاد بی شاخ یا بی دم یا بدون گوش باشد می‌توان قربانی کرد؟

پاسخ : چنانچه نوعى از اين حيوانات در اصل خلقت بى شاخ، يا بى‌دم، يا بدون گوش باشد، ضررى براى قربانى ندارد.

کشف لاغر بودن حیوان بعد از ذبح یا خریداری کردن [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حیوانی که به‌ظاهر چاق است خریداری و ذبح شود و بعد از ذبح یا بعد از پرداخت وجه مشخص شود لاغر است، برای قربانی کفایت می‌کند؟

پاسخ : هرگاه حيوانى را كه به‌ظاهر چاق است خريدارى كند و بعد از ذبح كردن، يا پس از خريدن و پرداخت وجه و قبل از ذبح معلوم شود لاغر است، كافى است.

کشف چاق بودن حیوان بعد از ذبح یا خریداری کردن [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حیوانی را به گمان این‌که لاغر است خریداری و ذبح شود اما بعداً معلوم شود چاق است، برای قربانی کفایت می‌کند؟

پاسخ : اگر به گمان این‌که لاغر است خريدارى كند و بعد معلوم شود چاق است كفايت مى‌كند؛ خواه قبل از ذبح باشد، يا بعد از ذبح.

کشف ناقص بودن حیوان بعد از ذبح یا خریداری کردن [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حیوانی که ظاهراً ناقص نیست بعداً مشخص شود ناقص بوده است، آیا برای قربانی کفایت می‌کند؟

پاسخ : هرگاه حيوانى را كه به‌ظاهر ناقص نيست خريدارى كند و بعد از ذبح، يا پس از خريدارى و پرداخت پول بفهمد كه ناقص است، آن حيوان كفايت مى‌كند؛ هرچند احتیاط مستحب آن است كه به آن قناعت نكند.

آگاهی از کم بودن سن حیوان قربانی پس از ذبح [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حاجى پس از ذبح و انجام بقيّه اعمال حج، يا قبل از آن، متوجّه شود سنّ قربانى كمتر از مقدار لازم بوده، چه وظيفه‌اى دارد؟

پاسخ : احتياط واجب آن است كه قربانى ديگرى كند.

لزوم فحص و بررسی شرایط حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا در مورد حیوانی که احتمال بیماری یا نداشتن سایر شرایط را بدهد لازم است فحص و بررسی کند؟

پاسخ : هرگاه احتمال بيمارى يا نقص بعضى از شرايط معتبر در قربانى را بدهد، احتياط آن است كه آن را وارسى كند، هرچند در احتمال غير عيب‌هاى مادرزادى وارسى كردن واجب نيست.

حجت بودن قول فروشنده در مورد شرایط حیوان [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا قول فروشنده در مورد شرایط حیوان و نقص نداشتن آن حجت است؟

پاسخ : بعيد نيست قول فروشنده در مورد سنّ حيوان، يا اخته نبودن، يا ساير عيوب پنهانى، كه خريدار نمى‌داند يا نمى‌تواند تشخيص دهد، مقبول باشد.

تحقیق برای اطمینان از وجود شرایط قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آيا تحقيق براى اطمينان از وجود شرايط در قربانى لازم است؟

پاسخ : در صفات پنهانى حيوان مى‌توان به قول فروشنده ظاهرالصلاح قناعت كرد و شيعه بودن او شرط نيست كافى است مسلمان باشد.

شک در شرایط حیوان قربانی بعد از ذبح [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حاجی بعد از ذبح شک کند که حیوان ناقص بوده با در بعضی از شرایط حیوان شک کند، تکلیفش چیست؟

پاسخ : هرگاه پس از ذبح قربانى شك كند كه آن حيوان ناقص بوده، يا بعضى از شرايط معتبر قربانى را دارا نبوده، اعتنا به شك نمى‌كند.

جهل به مسئله لاغر نبودن حیوان و آشکار شدن چاقی بعد از ذبح [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر نسبت به مسئله لاغر نبودن حیوان قربانی جهل داشت و حیوانی که می‌داند لاغر است قربانی کند اما بعد از ذبح مشخص شود که چاق بوده است، آیا کفایت می‌کند؟

پاسخ : هرگاه مى‌دانست گوسفند او لاغر است، ولى به‌واسطه جهل به مسئله آن را با قصد قربت ذبح كرد، سپس معلوم شد چاق است كفايت مى‌كند.

تصور ناقص بودن قربانی و کشف سالم بودن حیوان بعد از ذبح [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر نسبت به مسئله ناقص نبودن حیوان قربانی جهل داشت و حیوانی که اعتقاد دارد ناقص است قربانی کند اما بعد از ذبح مشخص شود که سالم بوده است، آیا کفایت می‌کند؟

پاسخ : هرگاه معتقد به ناقص بودن قربانى بود و براثر ناآگاهى از مسئله قربت الى الله آن را ذبح كرد، بعد معلوم شد كه سالم است، كافى است.

بی موالاتی نسبت به مسئله لاغر نبودن حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا کسی که به‌قصد اطاعت امر الهی حیوانی که نسبت به چاق یا لاغر بودن آن بی موالات است را قربانی کند، کفایت می‌کند؟

پاسخ : اگر احتمال نمى‌داد كه حيوان چاق است، يا احتمال مى‌داد، ولى از روى بی‌مبالاتی آن را ذبح كرد، اگر قصد اطاعت امر الهى داشته كافى است.

عدم دسترسی به حیوان سالم و دارای شرایط [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : اگر حیوان سالم برای قربانی پیدا نشود آیا حیوانی که ناقص است؟ کفایت می‌کند؟

پاسخ : اگر قربانىِ سالم (و داراى شرايطى كه ذكر شد) يافت نشود، ناقص كافى است.

عدم دسترسی به حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : کسی که هیچ حیوانی برای قربانی پیدا نکند، تکلیفش چیست؟

پاسخ : اگر حيوانى براى قربانى يافت نشود، نه سالم و نه غیرسالم، مى‌تواند قيمت آن را نزد شخص امينى در مکه بگذارد كه تا پايان ماه ذی‌الحجه در منى براى او قربانى كند و اگر در آن سال نتوانست، در سال بعد اين كار را انجام مى‌دهد و اگر شخص مطمئنی در انجام‌ نيابد، مى‌تواند در سال آينده از بعضى از حجاج مطمئن خواهش كند براى او انجام دهند و در شرايط فعلى مى‌تواند در وطنش نيز ذبح كند.

تابیده بودن تخم حیوان قربانی [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آيا حكم گوسفندى كه تخم‌های آن را كوبيده‌اند، با گوسفندى كه تخم‌هایش را تابيده‌اند يكى است؟

پاسخ : احتياط واجب آن است كه تابيده نباشد.

قربانی کردن حیوانی که بیضه آن کوبیده شده [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : در صورت عدم دسترسى به گوسفند سالم، آيا مى‌توان گوسفندى را كه تخم‌هایش را كوبيده‌اند، ذبح كرد؟

پاسخ : درهرصورت كفايت مى‌كند؛ چه دسترسى به گوسفند سالم داشته باشد، يا نه.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی