سؤال 599ـ اگر امانت دار ادّعا کند که امانت را بازگردانده، و صاحب مال منکر باشد، قول کدام یک پذیرفته مى شود؟
جواب: در صورتى که شخص امانتدار آدم متهّمى نباشد، ادّعاى او درباره ردّ امانت پذیرفته مى شود، ولى اگر متّهم باشد پذیرفته نیست، و در این صورت با توجّه به این که صاحب مال منکر است، امانتدار مى تواند از او تقاضاى قسم کند، و اگر منکر قسم بخورد، امانتدار باید مال را برگرداند.
سؤال 600ـ در حقّ عضویّت کتابخانه ها مرسوم است که فرد پولى را به وجه ضمانت ملکِ جهت مى کند، که بعد از انصرافِ از عضویّت به او پس دهند.
الف) آیا این کار مشروع است؟
ب) بعضى براى اصلاح آن فرموده اند: «پول را امانت و گرو بگذارید» که در جواب مى گوییم: «چون پول مصرف مى شود، به پولى که در حال گردش و تبدیل و تصرّف است، صدق امانت شرعى نمى کند» اگر گویند: «اباحه است» مى گوییم: «اباحه از نظر شرعى موجب ضمانت نمى شود»! نظر مبارک حضرت عالى چه مى باشد؟
جواب: این در واقع از قبیل نوعى وثیقه کلّى است با اجازه تصرّف; و اشکالى ندارد.