سؤال 881 ـ متأسّفانه پسرم غلام عبّاس به اتّفاق همسرش محدّثه، و فرزندش محمّد رضا، تصادف کردند. زن و شوهر بلافاصله از دنیا رفتند، و فرزند آنها با آمبولانس به درمانگاه منتقل شد، ولى او هم پس از یک ساعت فوت کرد. پدر و مادر غلام عبّاس زنده هستند. مادر محدّثه هم زنده است. لازم به ذکر است پدر آن خانم (محدّثه) که ده سال قبل از عروسى دخترش فوت نموده، اموالى دارد که محدّثه از آن سهم دارد، و جهیزیّه دختر، چون محلّ کارش نزدیک مادرش بوده، در منزل مادرش مى باشد. کادوهایى هم که روز سوّم عروسى و پس از زایمان به ایشان داده شده، در منزل پدر داماد است. لطفاً بفرمایید:

1ـ سهم هر یک از آنان چگونه پرداخت مى شود؟

2ـ طلاهایى که موقع عروسى براى عروس خریدارى شده از آن کیست؟

3ـ مقدار طلایى که اشخاص در روز عروسى آنها آورده اند و موجود است، به چه کسى باید داده شود؟

جواب: 61 اموال مرحوم غلام عبّاس به پدر، و یک ششم به مادر، و یک هشتم به همسر، و بقیّه به فرزندش محمّد رضا مى رسد. 61 سهم همسرش (محدّثه) به مادرش و بقیّه به فرزندش محمّد رضا مى رسد. 61 از اموال محدّثه (همسر غلام عبّاس) به مادر، و یک چهارم به شوهر، و بقیّه به فرزندش محمّد رضا مى رسد. و یک چهارم سهم شوهر در میان پدر و مادر و فرزندش محمّد رضا تقسیم مى شود (پدر و مادر هر کدام یک ششم، و بقیّه به فرزند مى رسد.) اموالى که طبق تقسیم بالا به پسر رسیده، دو سوّم آن به جدّ و جدّه پدرى (جدّ دو سهم، و جدّه یک سهم) و یک سوّم آن به جدّه مادرى مى رسد. و امّا جهیزیه دختر جزء اموال اوست، و همچنین کادوهایى که در موقع زایمان براى او آورده اند. طلاهایى که براى عروس خریدارى شده، یا کادو آورده اند، نیز مال اوست.

سؤال 882 ـ برادرم به همراه همسر و پسرش همزمان در حادثه تصادف فوت نمودند، و تنها یک پسر از او به جاى مانده است. با توجّه به این که علاوه بر پسر مذکور، از طرف پدر، مادر بزرگ، و از طرف مادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ هر دو در قید حیاتند، دیه و سایر اموال آنها چگونه تقسیم مى شود؟

جواب: اوّل فرض مى کنیم پدر قبل از همه فوت کرده، ارث او از جمله دیه اش را در میان مادر و همسر و دو پسرش تقسیم مى کنیم، آنها که در حیاتند ارث خود را مى گیرند، و سهم آن دو که فوت کرده اند (یعنى زن و پسر اوّل) به ورثه آنها که بعداً اشاره خواهیم کرد مى رسد. سپس فرض مى کنیم زن قبل از همه فوت کرده، ارث او و دیه اش به پدر و مادر و شوهر و دو پسرش مى رسد. آنها که زنده اند سهمشان را مى گیرند، و سهم آن دو که فوت کرده اند (یعنى شوهر و پسر اوّل) به ورثه آنها مى رسد. سپس فرض مى کنیم که پسر قبل از همه فوت شده، ارث و دیه او فقط به پدر و مادرش مى رسد، و از آنها به ورثه اى که قبلا به آنها اشاره شد منتقل مى شود. با توجّه به این که مسأله پیچیده است، اگر نتوانستید عمل کنید به وسیله یکى از علماى محل بخوانید و پیاده کنید.