سؤال 1459ـ امروزه کالبد شکافى داراى اهمیّت فراوانى است، و مراکز مهمّ علمى و پژوهشى در این زمینه مشغول فعالیّت هستند که عمدتاً براى اثبات نسب، کشف جرم، و هر هدف عقلایى دیگر، یا صرفاً به قصد آموزشهاى پزشکى، اجسادى را کالبد شکافى مى نمایند. لطفاً نظر مبارک خود را در مورد جواز، یا عدم جواز این کار مرقوم فرمایید.
جواب: کالبد شکافى ذاتاً جایز نیست، جز در مواردى که هدف مهمّ دینى و اجتماعى بر آن مترتّب شود، که تحت قاعده اهمّ و مهم قرار گیرد.
سؤال 1460ـ احترام میّت مسلمان در صحنه قتل، یا در سالن تشریح، عمدتاً مورد توجّه قرار نمى گیرد، و از طرفى، در جهت ارتقاى دانش پزشکى، و کشف علمى جرم، و بررسى صحنه قتل، و احقاق حق، تشریح ضرورى به نظر مى رسد. در این صورت تکلیف چیست؟
جواب: شرایط سه گانه جواز تشریح را براى مقاصد پزشکى، در آخر رساله توضیح المسائل نوشته ایم.
سؤال 1461ـ امروزه نظریّه پزشکى قانونى به عنوان یکى از طرق مطمئن در مسائل قضائى به شمار مى رود، و از جمله وظایف آنها تشخیص علّت تامّه مرگ است، که در اکثر موارد این کار فقط با کالبد شکافى مقدور است، و با انجام این عمل حقیقت کشف، و احقاق حق مى گردد. لطفاً نظر مبارک را پیرامون این مسأله بیان فرمایید؟
جواب: هرگاه احقاق حقوق مهمّه متوقّف بر کالبد شکافى باشد مانعى ندارد.
و بعضى دیگر رضایت ندهند، یا میّت بر عدم تشریح وصیّت کرده باشد، تکلیف چیست؟
جواب: هرگاه تشریح جهت احقاق حقوق اولیاى دم باشد، و آنها حاضرند از حق خود بگذرند و تشریح نشود، نباید تشریح کرد. ولى اگر پیشگیرى از یک مشکل مهمّ اجتماعى متوقّف بر آن باشد، رضایت آنها شرط نیست.
سؤال 1463ـ تشریح بدن جنین چه حکمى دارد؟ بر فرض جواز، آیا دیه دارد؟
جواب: در صورتى که براى پیشرفت علم جهت حفظ جان مسلمین ضرورتى داشته باشد تشریح جایز است، و دیه هم ندارد.
سؤال 1464ـ آیا خرید و فروش میّت مسلمان جهت تشریح، در جایى که کافر در دسترس نباشد، جایز است؟
جواب: هرگاه آن تشریح براى فراگرفتن علم پزشکى جهت جان مسلمین ضرورت داشته باشد، و از غیر این راه دسترسى نداشته باشید، مانعى ندارد.
سؤال 1465ـ برخى از اساتید براى فراهم ساختن استخوان جهت تشریح، نمره در نظر مى گیرند. آیا براى چنین کارى تشریح استخوانهاى مکشوفه از قبرستان جایز است؟ آیا در این جهت، میان قبرهاى قدیمى و جدید، استخوانهاى زیرزمین و آنچه در سطح قرار گرفته، زن و مرد، تفاوتى وجود دارد؟
جواب: هیچ کدام جایز نیست.
سؤال 1466ـ نگاه کردن به دستگاه تناسلى مردان و زنان میّت در حال تشریح چه حکمى دارد؟ آیا این حکم در مورد بدن مسلمانان و غیر مسلمانان یکسان است؟
جواب: جز در موارد ضرورت جایز نیست; و فرقى در میان آنها نیست.
سؤال 1467ـ جدا کردن اعضاى مرده چه حکمى دارد؟ آیا در این حکم فرقى میان رضایت قبلى و عدم آن، یا رضایت ولى و عدم رضایت وى، تفاوتى وجود دارد؟
جواب: جز در موارد ضرورت براى تشریح، با شرایطى که در مسأله 2449 رساله توضیح المسائل گفته ایم، یا در مواردى که معالجات ضرورى أحیا بدون آن ممکن نیست، جایز نمى باشد.
