سؤال 1366ـ لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ دهید:

1ـ پزشکى به علّت فقر مالى مریض، که قادر بر پرداخت هزینه عمل جرّاحى نیست، از معالجه و جرّاحى بیمار اورژانسى اجتناب نموده، و در نتیجه یا بیمار فوت مى کند، یا عمل جرّاحى در روزهاى دیگر به اندازه آن روز نمى تواند مفید باشد، آیا پزشک ضامن است؟

2ـ اغلب بیمارستانها اوّل پول دریافت مى کنند، سپس مریض را به پزشک ارجاع مى دهند. در صورتى که تأخیر در این امر منجر به مرگ یا عوارض دیگر شود، آیا این کار غیر شرعى نیست؟

جواب: در فرض سؤال پزشک ضامن خون نیست; ولى گناه بزرگى مرتکب شده و قابل تعقیب است.

سؤال 1367ـ بعضى جرّاحان در حین عمل دچار اشتباهاتى مى شوند، که موجب فوت یا نقص عضو مى گردد. آیا دیه اى بر آنها واجب مى شود؟ در صورتى که دکتر تضمین نکرده باشد، و احتمال فوت یا نقص عضو بدهد، چه حکمى دارد؟

جواب: موارد خطاى دکترها دیه دارد. بهترین راه آن است که در این گونه موارد قبلا از بیمار یا اولیاى او (در صورتى که حال بیمار مساعد نباشد،) برائت و رضایت بگیرند، یا این که اطبّا یا بیماران در برابر این گونه مسائل بیمه شوند.

سؤال 1368ـ ضمان نقص عضو، یا فوت بیمار به دلیل نبود وسائل، یا نبود خون در بیمارستان بر عهده کیست؟

جواب: چنانچه امکان تهیّه وجود داشته و اقدام نکرده اند، مسؤولین آن بخش و مسؤولین بیمارستان در برابر این حوادث مسؤول خواهند بود.

سؤال 1369ـ گاه غرور پزشک، یا اطمینان وى به موفقیّت در کارش، باعث فراهم نکردن وسائل و شرایط کافى براى انجام عمل جرّاحى است. اگر این موضوع به مرگ یا ضرر و زیان بیمار منجر شود، آیا پزشک ضامن است؟

جواب: در صورتى که پزشک سهل انگارى نکرده باشد، و برائت از بیمار یا اولیاى او بگیرد مسؤول نیست.

سؤال 1370ـ کمى بى دقّتى در اتاق عمل از طرف کارکنان، یا پزشکان، باعث خفگى بیمار، کم شدن شدید خون، پایین افتادن فشار خون، و احتمالا مرگ بیمار مى شود. آیا «دقّت کردن» در این امور براى چنین افرادى واجب است؟

جواب: سهل انگارى در این امور مسؤولیّت شدید دارد.

سؤال 1371ـ عدم استریل وسایل آندوسکوپى باعث انتقال بیمارى به دیگر بیماران مى شود. اگر چنین اتّفاقى بیفتد چه کسى ضامن است؟

جواب: کسى که مباشر این کار بوده ضامن است.

سؤال 1372ـ ممکن است بیمار قلبى به هنگام تست ورزش دچار ایست قلبى منجر به فوت شود. در این حالت چه کسى ضامن است؟

جواب: در صورتى که این مسأله به مریض تفهیم شود که چنین خطرى ممکن است در پیش باشد، و مریض راضى شود، یا وقوع چنین مطلبى بسیار نادر باشد، طبیب ضامن نیست.

سؤال 1373ـ برخى از ابزار دندان پزشکى بدون استریل یا ضدّ عفونى، به صورت مشترک براى بیماران متعدّد مورد استفاده قرار مى گیرد، و ممکن است بیماریها از این طریق منتقل گردد. آیا چنین کارى جایز، و در صورت انتقال بیمارى پزشک گنهکار و ضامن است؟

جواب: در صورتى که احتمال انتقال، احتمال قابل ملاحظه اى باشد، این کار جایز نیست. و ضامن بودن پزشک بعید به نظر نمى رسد.

سؤال 1374ـ عدم رعایت بهداشت توسّط پزشک یا پرستار در هر بخش، ممکن است موجب ضرر و زیان به بیمار شود. آیا چنین کارى ضمان آور است؟

جواب: در صورتى که از حدّ معمول و متعارف پزشکى کمتر رعایت کنند، و بیم انتقال بیمارى برود، موجب ضمان است.

سؤال 1375ـ اگر پزشک یا معاون پزشک، هنگام معالجه بیمار، لطمه یا ضربه اى بر عضو دیگر او وارد کند. از باب مثال، جهت احیاى قلب، دنده هاى بیمار در حال ماساژ بشکند. یا جهت تحریک به عکس العمل، سیلى به صورت او بزند، و پرده گوشش پاره شود. آیا پزشک ضامن است؟

جواب: در صورتى که این کار براى معالجه اجتناب ناپذیر باشد، و از مریض یا اولیاى او اجازه گرفته باشد، ضامن نیست. در غیر این صورت ضامن است.